Léirmheasanna

Beidh páistí óga ag ‘buzzáil’ iad féin tar éis dóibh an leabhar álainn, bríomhar, tarraingteach seo a léamh! Téimid ar thuras timpeall an gháirdín le Billí Beach, an bheach is gnóthaí sa tír agus é ag taisteal ó bhláth go bláth ag bailiú neachtair chun tabhairt chuig an gcoirceog meala.

Seo an chéad leabhar sa tsraith de cheithre úrscéal grafacha ón mbunsraith Fraincíse Bergéres Guerriéres. Tá an scéal lonnaithe i sráidbhaile beag, áit ar fhág na fir ar fad deich mbliana ó shin chun dul ag troid sa Chogadh Mór sna Críocha Cráite. Níl tásc ná tuairisc orthu ó shin agus caithfear an sráidbhaile a chosaint ó fhórsaí seachtracha. Mar sin, déantar an cinneadh chun tús a chur le hOrd Speisialta leis na mná agus na cailíní ar fad atá fágtha ann chun an áit a choinneáil sábháilte. 

Cé go bhfuil go leor dánta leis an bhfile Laoighseach Ní Choistealbha i gcló le roinnt mhaith blianta anuas i bhfoilseacháin ar nós Comhar, Feasta, Éigse Éireann, ANEAS agus The Waxed Lemon, seo a céad chnuasach filíochta. Is é an chéad chnuasach filíochta atá foilsithe ag Barzaz freisin. Cnuasach toirtiúil atá ann atá roinnte ina dhá chuid: ‘Solas Geimhridh’ (21 dán) agus ‘Dánta Eile’ (54 dán). Go fisiciúil agus go físiúil is leabhar álainn, mealltach é lena chlúdach crua dubh agus ríbínmharc buí. Tá leathchrann bán ag gobadh as an gcnámh droma, agus gealach (nó grian?) déanta as scragall óir. Ceann álainn cinnte é don bhord caifé – ach ceann a léifeá!

Tá deartháir agus deirfiúr óg, Sol agus Luna, ag dul a chodladh ach tá fadhb amháin – ní féidir leo aontú ar leabhar le léamh! Isteach le Mamaí le réiteach agus insíonn sí scéal dóibh faoi bheirt eile le pearsantachtaí atá an-difriúil ar fad; an Ghealach agus an Ghrian.

Foilsíodh an t-úrscéal grafach seo faoi scéal grá LADTA+ den chéad uair i 2019 agus tá sé aistrithe go 36 teanga ó shin, an Ghaeilge anois san áireamh. Futa Fata a d’fhoilsigh an leagan Gaeilge atá aistrithe ag Eoin McEvoy. Tá an-tóir ar an tsraith shárdhíola seo, go háirithe ó cuireadh é ar an scáileán ar Netflix i mí Aibreán 2022, mar sin is iontach an rud é go bhfuil sé ar fáil anois do Ghaeil na cruinne.

Is iomaí leagan atá cloiste nó léite againn den scéal Ruraíochta seo, Deirdre agus Chlann Uisnigh, ach den chuid is mó is ar pháistí a bhí na leaganacha sin dírithe. Seo chugainn anois an scríbhneoir agus foilsitheoir aitheanta Darach Ó Scolaí le leagan úr dírithe ar an léitheoir fásta agus é ag cur a chasadh féin ar an leagan is sine de bhunscéal Loingeas Mhac Uisnigh. 

Leabhar lán le rithim, rím agus dathanna geala é Óstán na bhFeithidí ina gcuirimid aithne ar na feithidí ar fad atá ag iarraidh codladh geimhridh a dhéanamh. Aithneoidh léitheoirí Óstán na bhFeithidí ó na cinn a fheicimid san fhíorshaol ar thaobh na mbóithre, i gclós na scoile agus sna páirceanna. Tá óstán breá mór teolaí ag an gciaróg agus cuireann sé fáilte roimh na feithidí ar fad teacht agus fanacht sna seomraí difriúla ann.

Seo athchló ón bhfoilsitheoir Éabhlóid ar an mbunleagan den leabhar a cuireadh i gcló i 1929. Is bailiúchán deich ngearrscéal é leis an údar Seosamh Mac Grianna (1900-1990). Ba é An Grá agus an Ghruaim an dara cnuasach le Mac Grianna agus meastar fós gurb é ceann de mhórshaothair phróis na Gaeilge é. Ba as Rann na Feirste i nDún na nGall do Sheosamh agus le linn a shaoil scríobh sé go leor idir gearrscéalta, ailt, obair aistriúcháin, aistí agus úrscéalta.