Léirmheasanna

Tosaíonn an scéal seo sa bhliain 1914 agus díríonn sé ar fhear óg Maitiú Mac Suibhne as Gaeltacht Chloich Chionnaola i nDún na nGall. Tá sé ag obair mar gharraíodóir don teach áitiúil agus liostálann é féin agus cara mór leis, Domhnall Ó Gallchóir, chun dul ag troid le hArm na Breataine sa Chogadh Mór.

Seo aistriúchán ar an dráma tragóideach Gréagach aitheanta Medea leis an drámadóir Eoiripidéas. Tá sé aistrithe go Gaeilge ag Simon Ó Faoláin le léaráidí ón maisitheoir Dómhnal Ó Bric agus foilsithe ag Coiscéim. 

Mí Lúnasa 1936 agus tá cogadh cathartha ar siúl sa Spáinn, áit a bhfuil buachaill óg Alejo (14) ag cur faoi lena chlann. Tá orthu teitheadh óna mbaile dúchais chun tearmann a fháil ó fhórsaí Franco atá tar éis tacaíocht a fháil ó Mhussolini agus Hitler. Ó thús an aistir, tá siad buailte ag gach saghas cruachás agus cuirimid aithne mhaith ar Alejo agus ar a phearsantacht chróga le linn an ama seo. 

Cé go bhfuil Róise Ní Bhaoill ag scríobh na filíochta le fada an lá, seo an chéad chnuasach filíochta atá foilsithe aici. Is cnuasach toirtiúil é le níos mó ná trí scór dán ann. Is scríbhneoir iomráiteach agus cumasach í Róise agus chroch sí léi an Gradam An Post don leabhar Gaeilge is fearr i 2023 dá leabhar Imram agus Scéalta Eile. Is iad Rann na Feirste agus Béal Feirste an Dá Fhearsaid atá i gceist sa teideal: áit dhúchais an fhile agus an áit ina bhfuil sí ag cur fúithí le breis agus fiche bliain anuas. Is cinnte go bhfuil tionchar mór ag an dá áit sin ar an bhfilíocht sa chnuasach seo, ach pléitear go leor téamaí eile. 

Cé go bhfuil sé leabhar sa bhunsraith Scott Pilgrim le Bryan Lee O’Malley, tá ábhar na leabhar sin curtha le chéile i dtrí leabhar sa leagan Gaeilge seo atá aistrithe go Gaeilge ag Seanán Ó Coistín.

Seo an cheathrú úrscéal bleachtaireachta sa tsraith le hAnna Heussaff ina mbuailimid leis an mbeirt phríomhcharacthair Aoife Nic Dhiarmada agus an Garda Réamonn Seoighe. Tagann sé sna sála ar Bás Tobann (2004), Buille Marfach (2010) agus Scáil an Phríosúin (2015). Cé go mbaineann na scéalta seo ar fad leis an mbeirt chéanna, d’fhéadfá iad a léamh go haonarach. Ní hamháin go bhfuil an bheirt chéanna iontu, ach tá siad ar fad lonnaithe idir Bhaile Átha Cliath agus Iarthar Chorcaí.

Beidh páistí óga ag ‘buzzáil’ iad féin tar éis dóibh an leabhar álainn, bríomhar, tarraingteach seo a léamh! Téimid ar thuras timpeall an gháirdín le Billí Beach, an bheach is gnóthaí sa tír agus é ag taisteal ó bhláth go bláth ag bailiú neachtair chun tabhairt chuig an gcoirceog meala.

Seo an chéad leabhar sa tsraith de cheithre úrscéal grafacha ón mbunsraith Fraincíse Bergéres Guerriéres. Tá an scéal lonnaithe i sráidbhaile beag, áit ar fhág na fir ar fad deich mbliana ó shin chun dul ag troid sa Chogadh Mór sna Críocha Cráite. Níl tásc ná tuairisc orthu ó shin agus caithfear an sráidbhaile a chosaint ó fhórsaí seachtracha. Mar sin, déantar an cinneadh chun tús a chur le hOrd Speisialta leis na mná agus na cailíní ar fad atá fágtha ann chun an áit a choinneáil sábháilte.